Enaid Lewys Meredydd (T. Gwynn Jones)

“...roedd dwy long awyr yn troi ac yn hofran, weithiau’n codi ac weithiau'n gostwng uwchben Sir Fôn, a'r naill fel pe buasai yn ymlid y llall, fel pe buasent ddwy wylan ar yr aden. Daethant yn nes, nes. Roeddynt o'r diwedd uwchben Menai.
“Gwêl!” ebe Ap Rhys.
Gwelwyd rhywbeth fel llinyn o dân yn neidio o un llong at y llall, a’r
funud nesaf, roedd y naill yn disgyn fel carreg i'r afon..."

Y flwyddyn yw 2002. Hyd ei oes, mae Meredydd Fychan wedi bod yn
glaf anymwybodol dan ofal meddyg, yn fyw ond heb ddangos unrhyw arwydd o ymwybyddiaeth. Ond un bore, mae’n deffro, ac yn taeru mai
ef yw Lewys Meredydd, bonheddwr fu farw bron i ganrif yn ôl. Does bosib ei fod yn dweud y gwir?

Ysgrifennwyd Enaid Lewys Meredydd yn 1905, ac mae'n ymddangos
yn y gyfrol hon ar ffurf llyfr am y tro cyntaf erioed. Y nofel hon,
hwyrach, yw'r nofel ffuglen wyddonol cynharaf i'w hysgrifennu yn yr iaith Gymraeg, ac mae’n cynnig cipolwg unigryw o ddychymyg un o Gymry blaenllaw’r oes ynglŷn â’r dyfodol.

"Dyma stori sy'n ceisio datrys dirgelwch un o deithwyr rhyng-amserol cynharaf y Gymraeg, gyda golwg feirniadol ar Gymry'i chyfnod a phrf gymeriad sy'n deisyfu dyfodol gwell a mwy gwaraidd i Gymru a'r Gymraeg." —Miriam Elin Jones

Clawr Papur, 128 tudalen.