Chwalfa (T. Rowland Hughes)

"Wyddwn i ddim 'i fod o wedi gyrru'i enw i mewn."

Nid oedd ond un ystyr i'r geiriau, a chododd Edward Ifans ei olwg yn reddfol tua'r cerdyn ar y silff-ben-tân.

"Nid oes Bradwr yn y tŷ hwn," meddai'n chwerw wrtho'i hun.

Mae hi'n droad yr ugeinfed ganrif, ac yn chwarel pentref Llechwedd ym mro Chwarelyddol Gogledd Cymru mae'r gweithwyr, yn sgil gwrthdaro hir gyda'r perchnogion wedi penderfynu sefyll allan yn y gobaith y caent gwell tâl ac amodau a gweld diwedd i system nepotistaidd y Contractors.

 Ond wrth i'r misoedd fynd rhagddynt heb ddim golwg ar ddiwedd i'r streic, fe rwygir y gymuned yn ddarnau fesul teulu wrth i'r Bradwyr troi eu cefnau ar eu cyfeillion a dychwelyd i'r chwarel, ac wrth i eraill adael y fro i chwilio am fywyd gwell yn y Sowth.

Un o nofelau mawr yr iaith Gymraeg, dyma argraffiad newydd hwn o nofel hanesyddol bwerus T. Rowland Hughes sy'n croniclo effaith Streic Fawr Chwarel y Penrhyn ym Methesda o 1900-03.

Gyda rhagymadrodd newydd gan Elin Gwyn.

Clawr papur, 300 tudalen.